De Wkb: terugblik op het eerste jaar

Zonder volledig te willen zijn, worden in dit artikel een aantal aandachtpunten en ontwikkelingen beschreven die zich in het eerst (levens)jaar van de Wkb hebben voorgedaan.

Module WKB
Allereerst is het interessant om te melden dat wij een Module WKB hebben ontwikkeld, op basis waarvan de aannemer volledig moet voldoen aan de Wkb en waarin bovendien op overzichtelijke wijze de belangrijkste verplichtingen van een aannemer inzake de Wkb zijn opgesomd. Deze Module kan geïntegreerd worden in elk bouwcontract, zodat de verplichtingen die op de aannemer rusten eenvoudig van toepassing kunnen worden verklaard op een project, zonder elke keer het bouwcontract te hoeven aanpassen. Bij interesse, kan hierover vanzelfsprekend vrijblijvend contact met ons worden ogenomen.

Een bouwwerk of afzonderlijke bouwwerken
De gevolgklasse in het kader van de Wkb moet per bouwwerk worden toegepast, zodat daarvoor relevant is of iets één bouwwerk of afzonderlijke bouwwerken betreft. ‘Afzonderlijk’ betekent dat het bouwwerk bouwkundig te onderscheiden is van een ander bouwwerk. En het antwoord op deze vraag is in de praktijk nog niet zo makkelijk te geven. Er is namelijk geen wettelijke regeling die ondubbelzinnig aangeeft hoe de omvang van een bouwwerk moet worden bepaald.

Bij voornoemde stand van zaken is de hoofdregel: is het één constructie of zijn het twee (of meer) constructies. Een rijtjeswoning heeft in dit kader bijvoorbeeld een eigen constructie en een appartement in de plint van een appartementengebouw niet. Bij twijfel over de kwalificatie van een gevolgklasse, kan contact opgenomen worden met VBTM. Wij helpen je graag verder.

Samenloop gevolgklassen
Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn de regels voor kwaliteitsborging van toepassing op bouwactiviteiten die vallen onder gevolgklasse 1. Is er sprake van een combinatie van verschillende gevolgklassen in één bouwwerk, dan geldt de hoogste gevolgklasse. Bij een bouwplan (voor bijvoorbeeld gebiedsontwikkeling) met afzonderlijke bouwwerken bepaalt de gevolgklasse van de afzonderlijke bouwwerken de te volgen procedure. Het ene bouwwerk kan onder gevolgklasse 1 vallen en is bouwmeldingsplichtig, terwijl een ander bouwwerk uit hetzelfde bouwplan onder een hogere gevolgklasse kan vallen. Zo is dan bijvoorbeeld voor een eengezinswoning een bouwmelding nodig en voor een appartementencomplex in hetzelfde plan een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit.

Gefaseerde oplevering
Bij woningbouwprojecten is het niet ongebruikelijk dat een deel van de woningen in gebruik wordt genomen voordat het gehele bouwproject is opgeleverd. Zeker bij seriematige nieuwbouw zit er vaak langere tijd tussen oplevering en ingebruikname van de eerste woningen en de oplevering van de laatste woningen die onderdeel van het totale project. Het dossier bevoegd gezag inclusief de verklaring van de kwaliteitsborger volgt nadat de laatste woning klaar is. De Wkb bevat geen expliciete bepalingen die zien op een gefaseerd oplevering. Wel staat er dat men een werk niet in gebruik mag nemen zonder dat het werk formeel gereed is gemeld bij het bevoegd gezag. In de praktijk bestaan er drie opties om met voornoemde gefaseerde oplevering om te gaan (welke staan uitgewerkt in de Handreiking Toezicht en handhaving onder de Wkb):

• Vooraf kan overeen worden gekomen dat twee weken voor iedere fase een volledige gereedmelding wordt gedaan. In dat geval moet ook per fase een bouwmelding worden gedaan;
• De Gemeente kan, indien er geen signalen zijn dat er mogelijk iets niet klopt, de formele gereedmelding afwachten. Dit is mogelijk;
• De Gemeente kan op grond van artikel 2.20 van het Bbl aanvullende informatie opvragen bij de oplevering van iedere fase (deelleveringen).

Welke van deze drie werkwijzen een gemeente kiest, hangt onder andere af van het handhavingsbeleid, de risico's van het project en de werkwijzen die de gemeente hanteert. Het verdient aanbeveling om het bovenstaande op voorhand met de gemeente af te stemmen, en op basis hiervan een formele aanvliegroute te bepalen. In dat kader adviseren wij de opdrachtgever of initiatiefnemer ook om vooraf met de gemeente te overleggen welke beleidskeuze zij voor de bovenstaande situatie hebben gemaakt, en deze keuze vervolgens schriftelijk vast te leggen.

Hiermee kunnen de betrokken partijen alsdan gezamenlijk afspraken maken hoe het werkproces moet lopen om te komen tot een gefaseerde ingebruikname van een project.

WKB en verbouwwerkzaamheden
Uitbreiding van de Wkb naar verbouwactiviteiten werd uitgesteld tot 1 juli 2025. Nu dreigt daarvoor van u uitstel afstel te komen. De minister twijfelt sterk aan de haalbaarheid. De komende maanden gaat de minister na of de huidige Wkb passend is voor verbouw of dat een en ander eenvoudiger zou (moeten) kunnen. Tegelijkertijd onderzoekt de minister of industriële gestapelde bouw ook onder dezelfde Wkb regels voor gevolgklasse 1, grondgebonden nieuwbouwwoningen en bedrijfshallen, kan vallen, om op die manier nieuwbouw van woningen te versnellen. Wij houden u op de hoogte over de ontwikkelingen.

Resumé
Tot zover een korte opsomming van de aandachtspunten en ontwikkelingen in het kader van de Wkb in het eerste jaar na inwerkingtreding. Wij volgen de actualiteiten op de voet en houden u op de hoogte!